19 Ocak 2018 Cuma

Kore'den Notlar

Ağız Şapırdatmak

chewing loud gif ile ilgili görsel sonucu

Aslında sofra adabında ağız şapırdatma bizde de yok deseler de maalesef  birçoğu ağzını kapatmadan ya da şapırdatarak yemek yiyor. Ağzı açık yemek, ağzında lokma varken konuşmak çok da yadırganmıyor. 


Yemek İsrafı ve Yemek Çöpleri














Hani sanki “önce göz, sonra mide doyurmak” lafı bizim değil de onlarınmış gibi çeşit çeşit yemekler geliyor sofraya. Gel gör ki çoğu zaman o yemekler bitmiyor. Yemekhanelerde tabaklarına doldurmalarına rağmen bazen yarısını yemeden çöpe atıyorlar. Yemek artıklarını attıkları çöpler de ayrı.



Masalardaki Sipariş Butonları








Masalarda butonlar var. Sipariş vereceğiniz veya herhangi bir şey isteyeceğinizde butona basmanız yeterli oluyor. 
Ayrıca masalarda bizdeki gibi ekmek, tuz, karabiber, pulbiber bulma ihtimaliniz çok düşük.


Kore Yemekleri









Kore mutfağını en kısa şekilde pilav, bol acı, bol soğan-sarımsak, fermente sebzeler (özellikle milli gururları olan lahana turşuları: kimchi), çorbalar (daha çok su ve içinde yüzen şeyler şeklinde), et ve deniz ürünleri şeklinde özetleyebilirim.
Yemekler aşırı sıcak olarak geliyor. Özellikle çorbalar özel kaplarda servis
ediliyor ve fokur fokur kaynıyor. Bir süre sonra sıcak yeme-içme eşiğiniz
yükselmeye başlıyor. 

Banchan dedikleri meze benzeri yemekler geliyor masaya, bittikçe ücretisiz olarak ilave isteyebileceğiniz. 
Aynı kaptan yemek yeme kültürü yaygın. Genel olarak masada orta bulunan yemeklere herkes kaşığını, çubuğunu daldırıp yiyor.


Koku







Kore yemekleri yiyebiliyorsanız, hele de kimchiyi, çok problem olmayacaktır. 
Ancak eğer yiyemiyorsanız ya da soğan-sarımsak kokusunda hassassanız şimdiden bol şanslar, özellikle de toplu taşımalarda.


Metal Chopstick









Asya'da birçok ülkede çatal yerine çubuk kullanılıyor. Bu çubukların özellikleri de ülkeden ülkeye farklılık gösterebiliyor. Metal chopsticklerin kullanıldığı tek ülke Kore. Bu farklılığın sebebi de zamanında sarayda yemeklere koyulan zehirlerden ölenlerin olması. Daha sonrasında gümüş kaşık ve çubukları kullanarak renk değişiminden zehir olup olmadığını anlıyorlarmış. Bu şekilde metal chopstick kullanmak yaygınlaşmış.

Daha ince ve ağır olan metal chopstickleri kullanmak sürtünmenin de daha az olmasından dolayı diğerlerine kıyasla daha zor. Çok fazla el kası çalıştırdığı için de Korelilerin el becerilerinin iyi olduğu söyleniyor.


Yerde Oturmak










Geleneksel olarak evlerde ve restoranlarda yere oturmak yaygın. Bu kültürleri hala birçok restoranda devam ediyor. Ayakkabılarınızı çıkartıyorsunuz ve yere oturup yiyorsunuz. Eh, arada o bacaklar uyuşacak tabi...


Her Yerde Diş Fırçalamak










Her yemekten sonra diş fırçalıyorlar. Evde, işte, çantalarında diş fırçaları bulunuyor. Okulda ya da iş yerinde etrafta ağzında diş fırçasıyla gezen Korelileri görebilirsiniz. 
Hatta bankamatik üzerinde unutulmuş diş fırçası bile bulmak mümkün...


Yağmur ve Şemsiye







Yağmur böyle azıcık inceden çiseliyor bile olsa hemen şemsiyeler çıkıyor ortaya. Kapşonla yağmura çıkmayı garipsiyorlar. Yağmuru sevmeme sebepleri olarak da Çin'den gelen hava kirliliğini sebep gösteriyorlar.  
Ayrıca bir keresinde de yağmur saçlarına değerse kel kalacaklarına inandıklarını
söylemişti bir arkadaşım.



Terlikler










Korelilerin mill terlikleri: siyah üstüne beyaz çizgili terlikler ve türevleri...
Birçok çalışma yerinde (ofis ortamlarından emin değilim) geldikleri gibi ayakkabıları çıkartıp masanın altında duran terlikleri giyerek işlerine başlıyorlar. Hatta okullar da bile çoğu zaman terliklerle derslere giriyorlar.
Ayrıca olur olmadık yerde ayakkabılarını çıkartmış, yalın ayak ayaklarını uzatan Korelileri görmek de sizi şaşırtmasın.
Sadece yazın değil, sonbahar ve kışın bile terlikle gezen insanları görebilirsiniz. İşin ilginci kışın kar yağdığında da birçoğu kışlık bot/çizme giymek yerine gündelik spor ayakkabı giyiyor.


7/24 Açık Marketler








Hemen her köşe başında 7/24 açık küçük marketleri bulabilirsiniz. Ayrıca bu marketlerde aldığınız yiyecekleri ısıtabileceğiniz mikrodalgalar ve oturup yiyebileceğiniz küçük masalar da bulunuyor.


Soju ve Diğerleri







Milli içkileri Soju pirinçten yaptıkları bir likör ve dünya üzerinde en çok tüketilen alkol olarak geçiyor. Bunu da tüketenlerin çok büyük bir çoğunluğunun da küçücük bir yarımadadaki Koreliler olduğunu düşünürsek aslında Korelilerin içmeyi ne kadar çok sevdiklerini kısmen özetlemiş oluruz. Kore'de içki kültürü başlı başına ayrı bir konu. Patron ve çalışanların belirli sıklıkta beraber yemeğe ve içmeye çıkması da yaygın. 
Gangnam style amcamız PSY'dan sojuya dair eğlenceli bir klip: PSY - HANGOVER (feat. Snoop Dogg) M/V
Soju dışında bira (Mekju), bira+soju (Somek), pirinç şarabı (Makgeolli) yaygın olarak tüketilen içkiler.
Ayrıca alkol satışı için herhangi bir saat limiti yok.


Opsoyo!







Kolların veya parmakların "x" şeklinde çaprazlanması "hayır" (Korece: aniyo) veya "yok" (Korece: opsoyo) anlamına geliyor ve sıkça kullanılan ve farkında olmadan zamanla sizinde içselleştirip kullanacağnız bir el (ya da kol) hareketi. 
Son dönem yaygın olarak kullanılan bir diğer hareket ise baş ve işaret parmakların çaprazlanarak kalp şeklinde kullanılması. Zafer işaretinden sonra fotoğraf pozlarında en çok kullanılan işaret.


Para derken?









Para anlamında kullandıkları el hareketi eğer daha öncesinde bilmiyorsanız size “noluyor ya?” dedirtebilir. Ya da benim gibi kendinizi tutamayıp gülmeye başlayabilirsiniz. Bu hareketin kökeni de eski dönemlerde kullandıkları metal, yuvarlak paralar.


İki Elle Tutmak









Özellikle yaşça büyüklere bir şey verirken, onlardan bir şey alırken veya bardağınız doldurulurken saygı göstermek için iki elinizle tutmanız gerekiyor. Yine yaşça büyük birisiyle selamlaşıyorsanız veya bir şey uzatıyorsanız bir elinizle diğer kolunuzu desteklercesine tutmanız gerekiyor.


Sarılmak yok, eğilmek var!
Evet, sarılma kültürleri yok. Bu durum Kore'ye geleli 5 ay olsa bile sıcakkanlı bir Akdeniz insanı olarak beni sıkça dumura uğratmaya devam ediyor. Sadece çok yakın arkadaşlar, aile ve yakın akrabalar ve de sevgililer ile sarılıyorlarmış, o da bizim kadar sık değil. 

Sarılmıyorlar ama selamlaşma, vedalaşma, teşekkür etme gibi birçok durumda birbirlerine eğiliyorlar. Karşınızdaki kişinin yaşı ve statüsü ile de eğilme açısı da doğru orantılı.


Yaş Hesabı











Yaş önemli. Çünkü yaşa göre konuştukları saygı derecesi de değişiyor dillerinde. Çok sık yaşınız sorulacak ve Kore yaşınızı hesaplamaya hazır olun. Sadece Kore’de değil, birçok Asya ülkesinde yaş hesabı farklı yapılıyor. Doğduğunuzda 1 yaşındasınız ve herkes yeniyılda bir yaş büyüyor. Genellikle Kore yaşınız batı yaşınızdan 2 yaş daha büyük oluyor. Korelilerle yaş konuşurken doğum yılı üzerinden konuşmakta fayda var.





Tuvaletler

İleri teknoloji seven Koreliler, tuvaletlerinde de teknolojiden vazgeçmiyor. En başta hangi tuşun neyi çalıştırdığını öğrenmek için tek tek denemeniz gerekebilir..
Boru sistemlerinin dar oluşu ve tıkanma sorunları yaşamalarından gelen bir
alışkanlık olarak tuvalet kağıtlarını da klozete değil, klozetlerin hemen yanında bulunan çöp kutularına atıyorlar.








Google, Chrome ve Whatsapp yerine Naver, Internet Explorer ve Kakaotalk






Google ve Google maps yerine Naver ve Naver maps kullanıyorlar. Hatta Google maps’in Kore’de çok da işe yaramadığını söyleyebilirim.
Chrome, Firefox, Yandex gibi yaygın olarak kullanılan tarayıcılar olmasına rağmen Kore’de hala tüm sistemler Internet Explorer ile çalışıyor. Hatta bazı
sitelerini Chrome’da kullanırken sıkıntı yaşayabilirsiniz. O zaman sakince
Internet Explorer kullanmayı deneyin bir derim.

Whatsapp yerinede Kakaotalk kullanıyorlar. Hatta Kakaotalk’u her şey için kullanıyolar. Kore’ye gelecekseniz bir hesap açmanızda fayda var.


Norebang


Korelilerin eğlenmek için gittikleri yerlerin başında geliyor Norebang. Şarkı odası anlamına gelen Norebang, karaokenin Korecesi. Hemen her yerde bulabilirsiniz. 


Dış Görünüş








Korelilerin genel olarak dış görünüşleri konusunda diğer milletlere kıyasla daha kompleksli oldukları söylenebilir. Yüksek estetik oranları, güzellik kalıplarına (çift
göz kapağı, büyük göz, küçük surat, dar çene, vb.) girmek kullandıkları garip ekipmanlar ve kozmetikler de bunun en büyük kanıtı.
Ayrıca beyaz tenli olmak, değillerse de olabildiğince beyaz görünmek de hayli önemli. Güneş kremi sürmeden dışarı çıkmıyorlar. Ciltlerini beyazlaştıracak kozmetikler kullanıyorlar.





Saçı Boyalı Erkekler

Saçı boyalı, makyaj yapan ya da fark edilebilir kozmetik ürünleri kullanan erkekler de mevcut ve bu yadırganmıyor.







Bigudili Kadınlar







Sokakta yürürken, otobüste giderken, kafede otururken veya bu  gibi  umuma açık yerlerde kahküllerine bigudi takmış, makyaj yapan ya da makyajını tazeleyen kadınlar görebilirsiniz. 
Mesela yukarıdaki fotoğraf yine bigudili bir kadının Starbuck'ta makyaj yaptığı sırada çekildi.

Ayrıca erkeklerde de genel olarak alnını göstermeyecek saç kesimleri yaygın. Hatta koşarken alınları açılmasın diye elleriyle saçlarını tuttuklarını bile söylüyorlar.


Taş-Kağıt-Makas








Kimin hesabı ödeyeceği, yapılması gereken bir işi kimin yapacağı, vb. kararları vermek için Kore'de sıkça taş-kağıt-makas oynanıyor.
Korece: gawi (makas), bawi (taş), bo (kağıt)


Homojenlik













Kore'yi tek kelimeyle özetle derseniz benim seçeceğim kelime homojenlik olur.
Öncelikle şehirler, binalar, her köşe başındaki marketler, coğrafi özellikler, vb. birbirine çok benziyor. Türkiye gibi büyük ve her bölgesinde farklı bir kültür olan bir ülke değil Kore, 3 saatlik yola uzak diyebilecekleri kadar küçük bir ülke. 

Etnik açıdan da fazla homojenler, bu sebeple ırkçı olduklarına dair de çok fazla yorum okudum ve duydum. Şahsi olarak bunu pek tecrübe etmeyebilirsiniz, çünkü Türkiye’den geldiğinizi öğrendiklerinde genelde olumlu tepkiler veriyorlar. Ancak yine de Korelilerin yabancılara karşı nasıl davranılacağını çok bilmediklerini söyleyebilirim. İngilizce’yi anlayıp konuşabilseler bile ne zaman bir araya gelseler tüm sohbetin Korece oluşu muhtemel. Bu konuda dil bilimiyorsanız Korelilerle sosyalleşmek konusunda biraz sıkıntı yaşayabilirsiniz.

Koreliler hakkında Kore'de yaşayan diğer yabancılardan da duyduğum genel bir yorum: Yardıma ihtiyacın olduğunda her zaman yardımcı oluyorlar, ama arkadaş olmak için gerçekten çok mesafeliler ve bu uzun zaman alıyor.

Kore'den Notlar

Ağız Şapırdatmak Aslında sofra adabında ağız şapırdatma bizde de yok deseler de maalesef  birçoğu ağzını kapatmadan ya da şapırdata...